ผังงานและการจำลองความคิด

                      การจำลองความคิดในการเขียนโปรแกรม การจำาลองความคิดเพื่อวางแผนขั้นตอนในการเขียนโปรแกรมทางคอมพิวเตอร์เรียกได้อีกอย่างว่าอัลกอริทึม (Algorithm) หรือขั้นตอนวิธี อัลกอริทึม เป็นลาดับของคาสั่งที่คอมพิวเตอร์จะปฏิบัติตามเพื่อแก้ปัญหาให้กับเราโดยจะทาคาสั่งเรียงกันตามลาดับก่อนหลังจะไม่ข้ามขั้นผลลัพธ์ของแต่ละขั้นตอนผลลัพธ์ที่ได้ของขั้นตอนหนึ่งจะส่งต่อไปยังขั้นตอนถัดไปและส่งต่อกันไปเช่นนี้ตามลาดับขั้นจนถึงคาสั่งสุดท้ายจึงจะได้ผลลัพธ์ที่เสร็จสมบูรณ์ เครื่องมือที่ใช้ในการจำลองความคิดประกอบด้วย 2 ลักษณะคือ

1. ข้อความคำบรรยายหรือรหัสเทียม (pseudo code) เป็นการเขียนเค้าโครงด้วยการบรรยายเป็นภาษามนุษย์ที่ใช้สื่อสารกันเพื่อให้ทราบถึงขั้นตอนการทางานของการเขียนโปรแกรมแต่ละตอนในบางครั้งอาจใช้คาสั่งของภาษาที่ใช้เขียนโปรแกรมก็ได้ หลักการทั่วไปในการเขียนรหัสเทียม 1. สัญลักษณ์ที่ใช้ในการดาเนินการทางคณิตศาสตร์ต่างๆจะถูกใช้งานตามปกติคือ“+” สาหรับการบวก “-” สาหรับการลบ “*” สาหรับการคูณและ“/” สาหรับการหาร

2. ชื่อข้อมูลแทนจานวนที่จะถูกดาเนินการ

3. การกำหนดค่าให้กับชื่อข้อมูล เช่น เมื่อเราต้องการกาหนดให้ข้อมูล pi มีค่าเท่ากับ 3.14 สามารถเขียนได้ด้วยข้อความ pi=3.14 ในการกาหนดค่าทางคอมพิวเตอร์ด้านซ้ายของเครื่องหมายมักใช้แทนที่เก็บข้อมูลและด้านขวาแทนข้อมูลที่ต้องการนาไปเก็บ(ดังนั้นหากใช้ข้อความว่า 3.14=pi ถือว่าไม่ถูกต้องตามความหมายนี้)

4. คำสงวนบางคำที่ใช้ในภาษาระดับสูงทั่วไปอาจถูกนามาใช้เช่น Read หรือ Enter สาหรับการรับข้อมูลเข้าและ Write หรือ Print สาหรับการแสดงข้อมูลออก

5. การเพิ่มหรือลดระยะย่อหน้าอย่างเหมาะสมเพื่อแสดงระดับของขั้นตอนการทางานในโครงสร้างควบคุมการทางานในกลุ่มเดียวกัน

ตัวอย่างที่ 1 การวางแผนไปโรงเรียน การจำลองความคิดด้วยรหัสเทียม 
เริ่มต้น 
ตื่นนอน 
อาบน้าแต่งตัว 
รับประทานอาหารเช้า 
ไปโรงเรียน 
จบ


สัญลักษณ์หรือ ผังงาน (Flowchart) เป็นเครื่องมือชนิดหนึ่งที่ใช้รูปภาพแสดงการไหลของข้อมูลในระบบตั้งแต่แรกจนได้ผลลัพธ์ตามต้องการจะแสดงการทางานของโปรแกรมโดยละเอียดในแต่ละขั้นตอนผังงานโปรแกรมเป็นสิ่งจาเป็นสาหรับผู้เขียนโปรแกรมเพราะต้องใช้เป็นแนวทางในการเขียนโปรแกรมและเมื่อโปรแกรมเกิดข้อผิดพลาดการเข้าไปวิเคราะห์ผังงานโปรแกรมจะทาได้ง่ายกว่าการเข้าไปวิเคราะห์ตัวโปรแกรมโดยตรง

ประโยชน์ของผังงาน 
1. ช่วยอธิบายลาดับขั้นตอนการทางานของโปรแกรม
2. ทาให้ตรวจสอบข้อผิดพลาดของโปรแกรมได้ง่าย
3. ทาให้ผู้อื่นสามารถศึกษาการทางานของโปรแกรมและแก้ไขโปรแกรมได้ง่าย


สัญลักษณ์ที่ใช้ในการเขียนผังงานและหน้าที่

หมายถึง เริ่มต้น/จบงาน


หมายถึง การตัดสินใจเลือก

หมายถึง แทนการกาหนดค่าหรือคานวณค่า


หมายถึง อ่านข้อมูลเข้าหรือแสดงข้อมูลออก


หมายถึง แสดงผลลัพธ์ทางเครื่องพิมพ์


หมายถึง แสดงผลลัพธ์บนจอภาพ


หมายถึง จุดเชื่อมต่อ


หมายถึง ลูกศรแสดงทิศทาง


หมายถึง การป้อนข้อมูลเข้าด้วยมือ